Menya Indwara Ya Autisme Hakiri Kare

Menya Indwara Ya Autisme Hakiri Kare

Indwara ya autisme ni iki?

Umwana wese akura cyangwa akurira ahantu hatandukanye ariko bose batangira gukora ubuhanga bwihariye mu gihe kimwe. Ubuhanga nk’indimi, kugenda, kwiruka n’ibindi. Abana bamwe bafite ingorane zo kubikora bityo bikarangira bitandukanije n’abantu. Iki ni kimwe mu bimenyetso byinshi by’indwara ya  autisme.

Indwara ya Autisme (ASD) ni ubumuga bugizwe no kugira ibibazo mu mvugo, itumanaho no gukorana. Izi ngorane zirimo kandi imyitwarire yisubiramo. Ibi mu bisanzwe biba kuva mu bwana kandi bishobora gutera ibibazo mu ishuri ndetse no mumirimo. Ubusanzwe igaragara ku bagabo kurusha igitsina gore.

Ubwoko bwa Autisme:

Ibi bizwi nka autisme iyi niyo umuntu atekereza iyo abwiwe ibya autisme. Umuntu ufite ikibazo cyo guta umutwe, afite ingorane zo gushyikirana no gusabana n’abandi. Afite kandi imyitwarire idasanzwe n’ubumuga bw’ubwenge. (Autistic disorder)

Abana barwaye syndrome ya Asperger bafite ibimenyetso byoroheje by’indwara ya autistic. Bafite ibibazo by’imibereho n’imyitwarire idasanzwe. Nta kibazo bafite mu ndimi. (Asperger’s syndrome)

Ubu bwoko bwa autism bushobora kandi kumenyekana nka autism idasanzwe cyangwa PDDS-NOS. Ifite uruvange rw’indwara ya autistic na syndrome ya Asperger. Bashobora gukomeza ubuzima bwabo bwa buri munsi kandi bafite ibibazo gusa mu buzima n’imibereho.

Abana bose bafite uburyo bwihariye berekana ibimenyetso n’uburyo bikomeye. Iratandukanye kuva ubumuga bworoheje kugeza ubumuga bukomeye. (Pervasive Developmental Disorder- Not Otherwise Specified (PDDS-NOS)

Ni iki gitera autisme?

Nta mpamvu nyayo itera autisme. Kugeza ubu ntibirasobanuka neza kubitera autisme ariko ubushakashatsi bwerekana ko ishobora gukura biturutse ku ngaruka zishingiye ku ngirabuzima fatizo, ku moko no ku bidukikije. Hano hari ingaruka:

  • Imyitwarire yawe mu gihe utwite
  • Inkomoko
  • Kubyarwa n’ababyeyi bashaje
  • umuntu wigeze kurwara autisme mu muryango
  • Propriétés résidentielle wavukanye ibiro bike
  • Umwana wavutse igihe kitageze

Ibimenyetso bya autisme

Ibimenyetso bya autisme mu bisanzwe bigaragara cyangwa bikamenyekana neza kumyaka 2. Abana batangira kwerekana imiterere n’imyitwarire yihariye. Bagira ingorane mu mibanire no mu itumanaho.

Imikoranire n’itumanaho:

  • Gutinya guhuza amaso n’abandi
  • Batinda gusubiza izina ryaboNtibashobora kwigana ibyo abandi bantu baberetse mu bimenyetso cyangwa mu maso.
  • Ijwi ryihariye
  • Gusinzira bigoranye
  • Uburakari budasanzwe
  • Agira amarangamutima menshi cyangwa ntayagire burundu.
  • Ntacyo yitaho
  • Ibibazo byo gusobanukirwa indimi.
  • Ntabwo ashishikajwe no gushaka inshuti kandi ashaka kuba wenyine igihe cyose.

Imyitwarire isubirwamo kenshi:

  • Kwibanda kubikorwa cyangwa ikintu
  • Kuzunguruka
  • Gutondekanya ibikinisho bisubirwamo
  • Ubumenyi bwihariye (kumenya ijambo ryose muri firime cyangwa igitabo).
  • Kwizunguza
  • Gukubita, kuzunguza amaboko
  • Ibikorwa bishobora kubakomeretsa nko gukubita umutwe

Ni gute ushobora kumenya ko umuntu afite indwara ya Autisme hakiri kare?

Autisme itangira kuva mu bwana. Utangira kubona ibimenyetso n’ibimenyetso neza mu gihe cy’imyaka 2. Icyakora, ishobora kumenyekana hakiri kare, mu gihe bakiri impinja.

Hano hari ibimenyetso bike bya autisme ku bana. Niba usanze umwana wawe afite autisme hakiri kare ni byiza kandi byoroshya kwitegura no gutangira kwivuza.

Ibimenyetso:

  • Gukurikirana nabi amashusho
  • Ntakintu yibandaho
  • Ntagaragaza impungenge
  • Nta kumwenyura
  • Ntashaka guterurwa
  • Ntisobanura imvugo y’ababyeyi

Gusuzuma:

Nta kizamini cy’ubuvuzi cyo gusuzuma autisme ariko hariho ubundi buryo umuhanga ashobora kubikora. Inzobere zisuzuma umwana wawe ni, abaganga b’indwara zo mu mutwe, abahanga mu majwi, abarimu bigisha uburezi bwihariye n’ibindi. Hano hari uburyo babapima: biratangaje.

  • Itegereze imyitwarire yabo kandi ubaze ababyeyi kubijyanye n’imibereho yabo.
  • Kora ikizamini cy’ururimi, kumva no kuvuga.

Uko yavurwa:

Autisme ntabwo ifite umuti. Ariko rero, ntugahangayike, kubimenya hakiri kare no kuvurwa hakiri kare bishobora gufasha umwana. Kuvura bifasha kunoza uburyo umwana akora, bigabanya ibimenyetso kandi bigashyigikira iterambere ryabo no kwiga.

Nta muti wa autisme. Icyakora bashobora guhabwa imiti imwe n’imwe kugirango bakemure ibibazo bikomeye by’imyitwarire no guhangayika.

Ese mu Rwanda hari ikigo cyita kuri iyi ndwara?

Nibyo, Mu Rwanda niba umwana afite autisme cyangwa afite ibimenyetso bya autism agomba kujyanwa mu kigo bya Gisozi. Hano inzobere zifata abana kandi zifasha ubwonko bwabo gukura no gukora neza.

Ikigo cyitwa Autisme Rwanda. Cyashinzwe mu 2014 na Rosine Kamagaju. Niho hakiriye abana 36 bafite hagati yimyaka 2 – 15. Rosine avuga ko biterekeye amafaranga yakoreshejwe gusa ahubwo urukundo no kwihangana bisabwa mu kubafasha.

Abana bamwe birukanwa kandi bahagarikwa mu mashuri. Abandi bafashwe nabi mu rugo n’ahandi kuko ababyeyi n’abarimu badafite ubumenyi buhagije kuri autisme. Aba bana baba bakeneye kwitabwaho bidasanzwe kandi buriwese agomba kubizirikana.

Hamagara +250782414220 cyangwa ohereza ubutumwa kuri rosineduquesne@gmail.com niba ukeneye ubufasha.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ba uwambere gutanga ibitekerezo.